Rapport Radar Advies n.a.v. sinterklaasrellen november 2022
In de raadsvergadering van 16 mei 2023 houdt Jan Carlo Bos een bijdrage namens de ChristenUnie onder de titel van: “Recht doen en vrede zoeken”.
Hij begint deze bijdrage met een citaat uit het Bijbelboek Micha: ‘Er is jou, mens, gezegd wat goed is, niet anders dan recht te doen, trouw te betrachten en nederig de weg te gaan van je God’. En deze opdracht van ‘recht doen’ en ‘zoeken naar vrede’ vormen ook de grondbeginselen van de ChristenUnie. Niet alleen in woorden, maar ook in houding en gedrag.
Vanavond spreken we met elkaar over de gebeurtenissen op 19 november jl. en de uitkomsten van het rapport van Radar Advies. Voordat we hier inhoudelijk op ingaan willen we eerst iets kwijt. Want vanuit welk perspectief je ook luistert naar deze bijdrage: we praten over een kinderfeest! Een feest voor onze kinderen waar ze vol verwachting naar uitkijken. En dat juist dit kinderfeest nu de kern vormt van een grotemensendiscussie, met allerlei gepolariseerde discussies op straat of op het internet, betreuren wij.
Terug naar het rapport. Het is een rapport met een uitgebreid feiten-relaas, een gedegen duiding en bruikbare aanbevelingen. Wij hebben ervoor gekozen om een viertal zaken voor het voetlicht te brengen; de demonstratie, de ontwikkeling van het uiterlijk van de Pieten, de impact in onze Staphorster samenleving en tot slot ons standpunt over uw voorstel.
Allereerst de demonstratie. We hebben allemaal de beelden gezien van wat op de middag van de intocht bij de afrit heeft plaatsgevonden. Inwoners uit onze gemeente die op intimiderende en gewelddadige wijze passanten in auto’s staande hielden en belaagden. We kunnen ons heel goed voorstellen dat deze situatie intimiderend en angstig is geweest voor de inzittenden van de auto’s. In een gezamenlijk statement in november hebben we als gemeenteraad deze actie al afgekeurd. En het had nooit zover mogen komen dat deze demonstratie uit veiligheidsoverwegingen afgelast moest worden. Demonstreren is een grondrecht. Een grondrecht die op gelijke voet staat met vrijheid van godsdienst of vrijheid van onderwijs. Grondrechten waar we allemaal het belang van inzien, die voor ons allemaal gelden en waar we als bestuur trouw aan hebben gezworen. Uit het rapport kunnen wij opmaken dat nooit is overwogen om een demonstratie van KOZP op voorhand te verbieden. Het bevoegd gezag (daarmee bedoel ik de burgemeester, politie en justitie) heeft zijn uiterste best gedaan om de demonstratie mogelijk te maken. Maar we moeten achteraf helaas ook constateren, met de wetenschap van nu, dat dit onvoldoende was en dat er onder meer sprake is geweest van zogenoemde blinde vlekken. Als fractie van ChristenUnie betreuren wij dit ten zeerste. En wij voelen een verantwoordelijkheid om als overheid om hiermee aan de slag te gaan. En daarom hebben wij ook de volgende vragen aan uw college:
Hoe kijkt u als portefeuillehouder hierop terug, hoe kijkt u aan tegen de zogenoemde blinde vlekken en op welke manier gaat u aan de slag met de aanbevelingen?
Het beschermen van het grondrecht om te mogen demonstreren, wil niets zeggen over boodschap van de demonstratie. En dan komen we bij het tweede punt; het uiterlijk van de Pieten. We zien dat het uiterlijk in ontwikkeling is. De roe is allang niet meer aanwezig en de uitgedoste Zwarte Piet is in Staphorst veranderd in een lokale Staphorster stipwerkpiet met kenmerkende kraplap. Daarnaast kijken kinderen ook niet meer vreemd op van een roetveegpiet. Wij zien deze ontwikkeling dan ook als een onomkeerbaar proces.
In tegenstelling tot de boodschap van KOZP constateren wij ook dat de Pieten in de ogen van veel inwoners helemaal niet als racistisch wordt bedoeld. Maar dat houdt niet in dat we hier dan een punt moeten zetten. Als fractie vinden we dat we onze ogen niet mogen sluiten voor mensen die het wel zo ervaren. Ik weet dat er ook inwoners in onze samenleving zijn die, om wat voor reden dan ook, zich niet comfortabel voelen bij Zwarte Piet. Om die reden zien we, als fractie van ChristenUnie, het belang van het voeren van de dialoog in onze samenleving over het uiterlijk van de Pieten.
Vragen aan het college: Hoe ziet de gestarte dialoog er precies uit? Wie is eigenaar van dit proces? Met wie gaan er gesprekken gevoerd worden?
En dan kom ik bij ons derde punt. Als fractie zien we ook wat deze gebeurtenissen doen met onze samenleving en onszelf. De wijze waarop KOZP hun boodschap op een activistische en provocerende wijze wil opleggen stuit op weerstand. Ik heb in de afgelopen periode veel mensen gesproken die echt geraakt worden door de manier waarop een ‘wil van buitenaf’ wordt opgelegd. Dat geldt niet alleen voor het onderwerp van vanavond, maar is veel breder van toepassing. Er zijn meerdere voorbeelden waarbij onze Staphorster samenleving wordt opgedragen zich aan te passen aan andere opvattingen. En ik vind het begrijpelijk dat veel inwoners zich hierover grote zorgen maken en ik snap dat dat emoties losmaakt bij mensen. Als Staphorst hebben we graag zelf de regie als het gaat om veranderingen. En als fractie zouden wij daarom ook indringend willen zeggen naar mensen van buitenaf, waaronder de KOZP; gun ons als Staphorster samenleving zelf de tijd en gelegenheid om hiermee aan de slag te gaan. Luister naar ons gevoel en onze weerstand! Want door te luisteren naar de ander, krijg je meer begrip voor elkaars standpunt. En juist dan brengen we elkaar verder.
Ik kom bij het laatste punt. Als fractie van de ChristenUnie stemmen we in met uw voorstel om door te gaan met de gestarte dialoog in onze samenleving. Wij vinden dat er eerst onderzocht moet worden of een vreedzame intocht van Sinterklaas in 2023 haalbaar is. Het lijkt ons daarbij ook verstandig om in september de balans op te maken. Wanneer een vreedzaam verloop niet geborgd kan worden onderschrijven wij uw voorstel voor een time-out. Dit om onze gemeente te beschermen tegen alle negatieve publiciteit, tegen enorme kosten die het met zich meebrengt en om verdere polarisatie in onze samenleving tegen te gaan.
Vraag aan uw college. Aan de hand van welke informatie of afwegingen gaat uw college in september een knoop doorhakken?
Voorzitter, ik rond af. Met dit rapport in de hand gaan we nu verder. Door terug te kijken, te leren en ermee aan de slag te gaan. Waarbij wij allen een verantwoordelijkheid hebben om ‘recht te doen’ en ‘vrede te zoeken’. En in die overtuiging en in dat vertrouwen wensen wij u en ons allen oprechte wijsheid toe.
